Róg Strona Domowa Góry Stołowe Okolice Łodzi W co się ubrać Parę słów o mnie Interesujšce strony Rowerek
Tkaniny na ciuchy

Coolmax, GoreTex, AquaTex, Polartec itp...

czyli w co sie ubrać i co te wszystkie terminy znaczą...

Spis Treści:



Tkaniny do ubrań rowerowych można podzielić na cztery rodzaje:

Tkaniny na bieliznę i koszulki rowerowe:

- ich zadaniem jest zatrzymywać przy ciele cienką warstwę ciepłego powietrza, która daje uczucie komfortu cieplnego i wydajnie odprowadza pot dając wrażenie suchosci. W przypadku tkanin na koszulki rowerowe noszone w dobrą pogodę istotna jest też bardzo ich elastyczność dająca możliwość produkcji ubrań dobrze przylegających do ciała.

Tkaniny na warstwę ociepleniową:

- ich zadaniem jest dobrze izolować organizm od niskich temperatur i wydajnie odprowadzać pot. Tkaniny te mogą być grubsze bo nie muszą bezpośrednio przylegać do ciała.

Tkaniny na warstwę zewnętrzną:

- ich główne zadanie to ochrona przed wiatrem i deszczem przy jednoczesnym odprowadzaniu pary wodnej na zewnątrz.

Niektóre rodzaje tkanin usiłują spełniać rolę dwóch warstw, jednak w niskich temperaturach wciąż istnieje konieczność zakładania wszystkich trzech.

Warto pamiętać że pominięcie którejś z warstw w naszym ubiorze lub zastąpienie jej kiepską tkaniną (np: bawełnianiany podkoszulek) może całkowicie zniweczyć zalety pozostałych warstw.

Na górę strony



Uwagi ogólne

Parametry którymi opisuje się własności tych materiałów to:

Współczynnik oddychalności RET pokazujący na ile skutecznie dana tkanina odprowadza wilgoć z ciała. Czym mniejszy RET tym lepiej. Tkaniny na rower powinny mieć RET nie większy niż 130, a najlepiej żeby miały RET ok 60 - bo taka jego wartość zapewnia dobrą oddychalność przy dużym wysiłku fizycznym.

gramatura - czyli masa 1 m2 tkaniny - czym tkanina ma mniejszą gramaturę tym oczywiście lepiej.

wodoszczelność - mierzy się ją zwykle w mm słupa wody, którego nacisk przez 1 h, spowoduje przemoknięcie tkaniny.

komfort cieplny - tutaj nie ma jednoznacznych danych liczbowych, producenci tkanin podają zwykle do jakiej temperatury zewnętrznej ich tkanina zapewnia komfort cieplny, za który się uważa utrzymanie temperatury przy ciele na poziomie 20 °C.

Producenci:

W zasadzie jest tylko kilku producentów naprawdę dobrych tkanin. Tkaniny na warstwę 1. produkuje DuPont, Rhovyl i Malden Mills. Królem warstwy 2. jest niewątpliwie Malden Mills - producent Polartecu, któremu po piętach depcze firma Pontertoto ze swoim Technopile. Tkaniny na warstwe 3. produkuje przede wszystkim firma Gore (GoreTex) i firma DuPont (wszelkiego rodzaju Nylony) a gonią ich firmy Sympatex, Bretex i inne.

Na górę strony



Tkaniny na bieliznę i koszulki rowerowe

Rhovyl'on, Rhovyl'up i pochodne

Są to tkaniny z włókien otrzymywanych z PCV (polichlorku winylu). Tkanin tych jest caly zbiór - patrz http://www.rhovyl.com/index2.html. Dwie najczęściej spotykane w ubraniach na rower to rhovyl'on, rhovyl'up i rhovyl'as.

Rhovyl'On

Wg. producenta rhovyl'on zapewnia dobre odprowadzanie wilgoci i daje dobry komfort cieplny, brak jest jednak szczegółowych danych liczbowych na ten temat. Producent zaleca stosowanie rhovyl'onu do "intensywnej pracy w ogródku lub lekkich zimowych spacerów", można więc podejrzewać, że jego RET jest rzędu 100.

Rhovyl'Up

Rhovyl'up to grubsza tkanina uzyskana w wyniku zmieszania czystego rhovylu z włóknami celulozowymi. W wyniku tego udało sie poprawić jego oddychalność i własności termiczne w stosunku do rhovyl'onu - zostało to jednak osiągnięte kosztem wzrostu gramatury tkaniny.

Rhovyl'As

Rhovyl'As to włókno z PCV, w którego strukturę wprowadzono grupy chemiczne o własnościach bakteriobójczych. Nadaje się on więc świetnie do produkcji wkładek antybakteryjnych do spodenek rowerowych i skarpetek.

Ogólną wadą wszystkich tkanin rhovyl-owych, jest to, że po pewnym czasie zaczynają one śmierdzieć i żadne pranie nie jest w stanie usunąć przykrego zapachu. Wynika to z faktu, że pod wpływem światła słonecznego i kwaśnego środowiska (pot jest kwaśny) polichlorek winylu ulega stopniowemu rozkładowi z wydzieleniem przykrych zapachów.

Produkty DuPonta - Lycra, Coolmax i Thermolite Base

Lycra -> http://www.dupont.com/lycra/

Chemicznie jest to włókno wykonane z blokowego poliuretanu, którego podstawową zaletą jest zdolność do pięciokrotnego wydłużenia bez zerwania i z pełnym powrotem do poprzednich wymiarów. Daje to możliwość produkcji bardzo wytrzymałych, elastycznych tkanin, dobrze opinających ciało.

Lycra nigdy nie jest używana w tkaninach samodzielnie - jest zawsze mieszana, bądź to z nylonem, bądź z bawełną, bądź z innymi włóknami. Oczywiście wpływ na ogólne własności takiej tkaniny ma nie tylko Lycra, lecz także reszta składu mieszanki. Trudno jest więc tu podać ogólne własności takich tkanin. Najgorsze rodzaje "Lycry" zawierają często nie więcej niż 5% tego włókna - dlatego kupując coś z "Lycry" zawsze warto popatrzeć na metkę, żeby się przekonać co to na prawdę jest.

Wbrew obiegowym opiniom tkaniny z udziałem Lycry mogą mieć dość dobre własności w odprowadzaniu wilgoci, rzadko jednak mają dobre własności termiczne i dlatego są polecane głównie do uprawiania sportu w ładną pogodę. Lycra - jak wszystkie poliueratany ulega powolnemu rozkładowi pod wpływem swiatła słonecznego, jednak bez wydzielania przykrego zapachu. Typowa koszulka rowerowa z Lycry wytrzymuje przeciętnie 2-3 sezony, po czym traci własności elastyczne, kolor i zaczyna się łuszczyć.

Coolmax -> http://www.dupont.com/coolmax/

Jest to włókno, które zostało specjalnie zaprojektowane do tkanin, mających dawać dobrą wentylację ciała. Chemicznie jest to włókno poliestrowe, o przekroju złożonym z czterech okręgów, między którymi są przewężenia. Taka budowa włókna powoduje, że tkaniny z coolmaxu mają znacznie poprawioną oddychalność i odprowadzanie wilgoci z ciała. Włókno to cechuje też bardzo duża odporność na swiatło UV, dzięki czemu nie ulega ono jak Lycra i Rhovyl powolnemu rozkładowi pod wpływem słońca. Sam coolmax nie daje jednak, podobnie jak Lycra żadnego komfortu cieplnego. Koszulki z Coolmaxu mogą być jednak łączone z innym wynalazkiem DuPonta - tkaniną Thermolite Base - dając w sumie także spory komfort cieplny.

Thermolite Base -> http://www.dupont.com/thermolite/base/

Jest to kolejne poliestrowe włókno z firmy DuPont. Ma ono przekrój rurowy, z dużymi pustymi przestrzeniami wewnątrz rur, dzięki czemu zatrzymuje ono w swojej masie dużo powietrza zapewniając dobrą izolacje termiczną przy zachowaniu dobrego odprowadzania wilgoci z ciała. W połączeniu z zewnętrzną warstwą z coolmaxu daje to koszulki rowerowe idealne na średnio ciężkie warunki atmosferyczne (do ok +10 deg. C)

Polartec do bielizny:

Firma Malden Mills wyspecjalizowała się w produkcji dzianin poliestrowych, w których znaczenie ma nie tylko struktura włókna ale także sposób jego tkania. Wszystkie one mają w nazwie polartec mimo, że mają często bardzo różne własności.

Polartec 100 - do bielizny

http://www.polartec.com/02_polartec/02_02_fabrics/02_02_100.html

Nasjtarszym produktem firmy nadającym się do szycia bielizny był polartec 100. Polartec 100 to dzianina, która od strony ciała jest względnie gładka (tym sie różni polartec 100 do bielizny od zwykłego polarteca 100) a od strony zewnętrznej jest "nastroszona" jak wszystkie polartec-i serii 100,200 i 300, dzięki czemu daje wrażenie komfortu przy ciele, lepiej odprowadza wilgoć i jednocześnie zapewnia podobny do zwykłego polartecu 100 komfort cieplny. Polartec 100 ma RET 40. Jest to dobra tkanina na bieliznę do ciężkich warunków klimatycznych.

Polartec PowerDry

http://www.polartec.com/02_polartec/02_02_fabrics/02_02_powerdry.html

Zadaniem tej tkaniny jest przede wszystkim zapewniać dobre odprowadzanie wilgoci, a zapewnienie komfortu cieplnego postawiono tu na drugim miejscu. Tkanina jest gładka po obu stronach, a zwiększoną zdolność do odprowadzania wilgoci zapewniono tu przez specjalną konstrukcje osnowy - podobną do osnowy dzianin Bipolar dodatkowo jeszcze zwiększoną poprzez specjalne podłużne przewężenia osnowy. Polartec PowerDry ma najmniejszy RET z dostępnych na rynku tkanin równy 20. Jest to więc idealna tkanina na bieliznę do uprawiania bardzo intensywnego wysiłku.

Polartec PowerStretch

http://www.polartec.com/02_polartec/02_02_fabrics/02_02_powerstretch.html

Ta tkanina, ma podobną strukturę do polartecu 100 do bielizny, jest ona jednak nieco grubsza, zapewniając komfort cieplny pośredni między polarteciem 100 i 200. Dzięki temu, że jej osnowa ma własności elastyczne (dodano do niej ok 10% Lycry), można z niej szyć ubrania dobrze opinające ciało, które można nosić jako jedyną warstwę w średnio trudnych warunkach atmosferycznych. Ma ona jednak nieco gorszy RET = 55.

Na górę strony



Tkaniny ociepleniowe - warstwa poœrednia

Polartec zwykły 100, 200 i 300

http://www.polartec.com/02_polartec/02_02_fabrics/02_02_200.html
http://www.polartec.com/02_polartec/02_02_fabrics/02_02_300.html

Tradycyjne Polarteci z serii 100, 200 i 300 maja podobna budowę, skladającą się z osnowy i dwóch "mechatych" nastroszonych warstw włókien po obu stronach. Warstwy nastroszonych włókien zatrzymują skutecznie ciepłe powietrze przy ciele dając komfort cieplny i zapewniając jednocześnie dość dobre odprowadzanie wilgoci.
Są to tkaniny z których produkuje sie bluzy pełniące rolę tradycjnych swetrów. Numer serii oznacza gramaturę tkaniny. Polartec 100 ma gramaturę 100 g/m2, 200 ma 200 g/m2 itd. Dla porównania zwykła dzianina wełniana dająca taki sam komfort cieplny jak polartec 200 musiałaby mieć gramaturę 500. Ze wzrostem gramatury polarteca zwieksza sie jego komfort cieplny i maleje oddychalność.
Wg producenta wyglada to tak: 

Gramatura RET komfort cieplny do
  100  55     0 deg. C 
  200  70   -10 deg. C
  300  90  -30 deg. C

Tkaniny polartec z serii 100, 200 i 300 dają komfort cieplny pod warunkiem, ze nie ma wiatru lub mamy na sobie jeszcze warstwę chroniącą skutecznie przed wiatrem, gdyż same nie dają żadnej ochrony przed wiatrem. Nie są one też zupełnie wodoszczelne, aczkolwiek przemakają nieco wolniej niż wełna i wolniej chłoną wodę. Polartec 100 na bluzy przestał już być obecnie produkowany i jest dostępny wyłacznie w wersji jednostronnej na bieliznę. Polartec 200 jest też dostępny w wersji "DWR" czyli z lekko impregnowaną warstwą zewnętrzną poprawiającą nieco jego wodoszczelność.

Polartec Bipolar 200 i 300

http://www.polartec.com/02_polartec/02_02_fabrics/02_02_200bipolar.html
http://www.polartec.com/02_polartec/02_02_fabrics/02_02_300bipolar.html

Jest to nowa seria tkanin, w której dokonano kilku zmian "konstrukcyjnych" w stosunku do tradycyjnego polartecu. Po pierwsze zmieniono budowę osnowy poprawiając jej oddychalność, po drugie zwężono i zmieniono strukturę, jakby "sprasowano" warstwę zewnętrzną i jednocześnie powiększono warstwę wewnętrzną. Dzięki temu Polarteci z serii bipolar stały się bardziej odporne na deszcz i wiatr przy polepszonej oddychalności i podobnym komforcie cieplnym: 

Gramatura RET komfort cieplny do
   200  55   -10 deg. C
   300  75   -35 deg. C

Inne tkaniny ociepleniowe:

Ze względu na wysokie ceny tkanin z serii polartec istnieje na rynku sporo różnych zamienników, które jednak zazwyczaj znacznie ustępują własnościami polartec-owi. Są to: Arctic Fleece i Chinnela z firmy Menra Mills, Micro-fleece i Micro-X-treme z Brookwood Plc, Technopile z firmy Pontertoto USA, itd, itp - o których brak jest często bliższych danych.

Na górę strony



Tkaniny na kurtki - warstwa zewnętrzna

Warstwa trzecia to zazwyczaj kurtka z jakąś nieprzemakalną ale odprowadzającą wilgoć na zewnątrz membraną. Membrana ta jest zwykle pokrywana z zewnątrz jakimś rodzajem Nylonu lub Dacronu a od środka daje się siateczkę, bądź podszewkę oddzielającą membranę od ciała.
Tego typu trójwarstwowa tkanina została pierwotnie wymyślona przez firme Gore, która wciąż jest liderem na rynku tego typu tkanin.
Na własności całej tkaniny wpływa nie tylko sama membrana, lecz także zewnętrzna, zazwyczaj nylonowa jej warstwa.

GoreTex

W odróżnieniu od innych producentów firma Gore nie sprzedaje samych membran lecz tylko gotowe dwu lub trzy warstwowe tkaniny i to tylko tym producentom gotowych ubrań, którzy zobowiążą się do przestrzegania ostrych norm ich szycia i projektowania. Jesli więc mamy znaczek GoreTex na kurtce to znaczy, że na pewno spełnia ona wszystkie normy tej firmy.

Jako jedyna spośród innych tego rodzaju membran, membrana w tkaninach GoreTex jest wykonana z pochodnych teflonu - tworzywa, które jest bardzo odporne na działanie otoczenia (światło UV, wilgoć, kwaśne środowisko itp), dzięki czemu GoreTex jest bardzo trwały. Działanie membrany opiera się na prostym fakcie, że gazy (czyli np: para wodna) są w stanie przenikać przez nawet bardzo małe pory, a ciecze (czyli np: woda deszczowa) nie jest w stanie przez taką zaporę przebyć. Membrana GoreTexu jest folią teflonową, która zostaje rozciągnięta w momencie klejenia jej do zewnętrznej tkaniny, w wyniku czego powstaje w niej mnóstwo maleńkich porów (1.4 miliarda na cm2), co daje rewelacyjną oddychalność i równie rewelacyjną wodoszczelność.

Tkanin GoreTexa jest kilkanaście rodzajów

patrz: -> http://www.goretex.com/product-adviser/result_allproducts.html

Do jazdy na rowerze mogą się w sumie przydac 3:

GoreTex klasyczny 2 i 3 warstwowy.

Obie te tkaniny różnią się między sobą tylko tym, że dwuwarstwowy ma zamiast pełnej podszewki siateczke. Jest dzięki temu lżejszy i lepiej odprowadza wilgoć, ale ma dwukrotnie niższą wodoszczelność.

GoreTex Packlite

Wadą tradycyjnego GoreTexu jest jego dość duża gramatura i kiepska pakowność, co jest sporą wadą dla rowerzystów. Dlatego wymyślono GoreTex Packlite, który jest sprasowaną, dwuwarstwową tkaniną o lepszej oddychalności od klasycznego dwuwarstwowego GoreTexu ale o podobnej wodoszczelności.

GoreTex XCR 2 i 3 warstwowy

Jest to tkanina podobna do GoreTexu klasycznego, jednak o poprawionej o 25% oddychalności dzięki wprowadzeniu nowej technologii produkcji samej membrany. 

Tkanina       RET wodoszczelność
klasyczna 2   55      80 m słupa wody
klasyczna 3   65      40 m słupa wody
Packlite      45      40 m słupa wody
XCR 2         40      50 m słupa wody
XCR 3         50      80 m słupa wody


inne Tex-y - Hydro, Sympa, Bre, Aqua itp.

Inne tkaniny membranowe można ogólnie podzielić na dwa rodzaje:

Membrany, które działają na zasadzie powinowactwa chemicznego do wody.
Nie mają one porów lecz są zbudowane z tworzyw przez które para wodna wodna jest w stanie przenikać przez ich litą powierzchnię. Zwykle są one od strony wewnętrznej bardziej hydrofobowe (czyli odpychające wodę) a od strony zewnętrznej bardziej hydrofilowe (czyli przyciagąjące wodę) dzięki czemu para wodna ma tendencję do dyfundowania przez nie na zewnątrz. Tego typu membrany osiagają wysokie stopnie wodoszczelności zbliżone do gorszych rodzajów GoreTexu, ale ich oddychalność jest zwykle na poziomie RET=70-130 i jest silnie zależna od warunków zewnętrznych, takich jak wilgotność powietrza i temperatura. Tego typu membrany są produkowane albo z blokowych kopolimerów poliestrowych, albo kopolimerów poliamidowo-uretanowych.

Najbardziej znanymi w Polsce tego typu materiałami są:

Sympatex :-> http://www.sympatex.de/
No Wet :-> http://www.mount-wave.com.pl/
PowerTex :-> http://www.powertex.com.tw/english.htm
Texapore

i wiele innych...

Membrany na bazie mikroporowatych poliuretanów.
Działają one na podobnej zasadzie jak GoreTex, są jednak wykonane z tańszego i łatwiej obrabialnego polimeru dzięki czemu są znacznie tańsze od produktów Gore.
Mają one jednak trzy wady.
Po pierwsze w trakcie ich produkcji nie da się tak dokładnie kontrolować rozmiarów i ilości porów jak w przypadku membran teflonowych, mają one więc zwykle dużo gorsze własności wodoszczelne i gorzej odprowadzają wilgoć z ciała.
Po drugie poliuretany są mało odporne na działanie światła słonecznego i kwaśnego środowiska i dlatego po ok 2-3 latach użytkowania membrany na ich bazie zaczynają się wykruszać i przecierać.
I po trzecie aby zapewnić dobrą wodoszczelność muszą one być dość grube, co znacznie powiększa ich ciężar i powoduje, że kurtki zajmują dużo miejsca w plecaku.

Do tego typu tkanin zalicza się:

Hydrotex :-> http://www.alpinus.com.pl/technika/materialy_new/hydrotex.htm
Bretex :-> http://www.alvika.com.pl/html/bretex.html
WindProtec :-> http://www.alvika.com.pl/html/winprotec.html
AquaTex, DCS, OceanBreathe

i wiele innych...

Wszystkie te tkaniny trudno jest porównywać z sobą, gdyż wielu producentów nie zgadza sie na testy porównawcze, bojąc się, że wypadną one na niekorzyść własnego produktu...

Sporo informacji liczbowych na ich temat zebrano na stronie:

http://www.feniks.wroc.pl/odziez-term3.html

Nylon i pochodne.

Nylon to tkanina poliamidowa, która zastąpiła w większości zastosowań tradycyjne płótno. W stosunku do płótna większość nylonów ma dużo mniejszą gramaturę (zwykle w okolicach 50-100 g/m2), większą wodoszczelność i większą odporność mechaniczną.

Nylony RipStop

Są to zwykle lekkie tkaniny nylonowe, o niewielkiej wodoszczelności, w których sposób ich tkania zapewnia, że w przypadku przedarcia nie prują się one dalej.

Cordura -> http://www.dupont.com/cordura/europe/index.html

Cordura oprócz tego, że się nie pruje ma też bardzo wysoką odporność na ścieranie i przebicie, dzięki czemu idealnie nadaje się na wzmocnienia do kurtek, plecaków i butów.

Nylony powlekane

Są to tkaniny, które oprócz dużej wytrzymałości mechanicznej mają też pewną wodoszczelność, zwykle jednak osiąganą kosztem oddychalności tkaniny. Nylon powlekany PCV może mieć wodoszczelność dochodzącą do 80 m słupa wody, jednak jest niemal całkowicie nieprzepuszczalny dla gazów.

Taffeta Nylon -> http://www.ttfco.com/

To nylon powlekany lekką apreturą tajwańskiego producenta, która zapewnia względną wodoszczelność (na poziomie 2 m słupa wody) i względną oddychalność (na poziomie RET=100). Jest to tani zamiennik na kurtki rowerowe w stosunku do tkanin membranowych, który zapewni nam jaki taki komfort przy lekkim deszczyku i niedługiej przejażdżce. Tkanina ta jednak nie nadaje się na naprawdę sztormowe warunki. Zaletą taffety jest jednak jej pakowność i mała gramatura.

Na górę strony



Tkaniny kombinowane - ociepleniowo-przeciwiatrowe

WindBlock

http://www.polartec.com/02_polartec/02_02_fabrics/02_02_windbloc.html

WindBlock to tkanina produkowana przez Malden Mills, podobna nieco do Polartecu BiPolar, jednak tutaj zamiast luźnej osnowy wbudowano w tkaninę membranę. O samej membranie brak jest konkretnych informacji. Windblock jest pomyślany jako kombinacja warstwy 2 i 3 dając dobrą ochronę od wiatru, dość dobrą (na poziomie 2-3 m słupa wody) wodoszczelność i względnie dobrą oddychalność (RET=80). Producent podaje, że tkanina zapewnia taki sam komfort cieplny jak polartec 300. Wadą tej tkaniny jest to, że wprawdzie nie przecieka, ale jej powierzchnia nasiąka wodą tak jak zwykły polartec. Można więc uznać, że jest to idealna tkanina na mroźną pogodę kiedy nie wiadomo czy spadnie śnieg ;-)

ThermalStretch

http://www.polartec.com/02_polartec/02_02_fabrics/02_02_thermalstretch.html

To kolejna tkanina z Malden Mills. Jest to tkanina, która ma jednocześnie membranę zapewniającą oddychalność i wodoszczelność i jest elastyczna. Jej powierzchnia nie wygląda tak jak to jest w przypadku WindBlocka jak zwykły polartec lecz jest specjalnie utwardzona aby zapewnić lepszy opływ powietrza i nienasiąkliwość. Tkanina ta została specjalnie zaprojektowana dla rowerzystów i narciarzy. Zapewnia taki sam komfort cieplny jak Polartec 300 jej oddychalność jest jednak niższa od WindBlocka (RET=95).

WindStoper

Windstoper to tkanina produkowana przez Gore w kilku różnych odmianiach podobna nieco do Windblocka z Malden Mills. Składa się ona zawsze z membrany wszytej między dwie warstwy innych tkanin.
Dla rowerzystów najciekawsza jest tkanina:

WindStoper Fleece and Pile

http://www.goretex.com/product-adviser/recommend_wsfleese.html

Tkanina ta składa się z membrany obszytej od wewnątrz czymś podobnym do Polarteca 100, a od zewnątrz jeszcze cieńszą i mocno ubitą dzianiną. Porównując tę tkaninę z Windblockiem można powiedzieć, że zapewnia ona znacznie mniejszy komfort cieplny, podobną ochronę przed deszczem, ale nie nasiąka, ma mniejszą gramaturę i znacznie lepszy RET=60.

Na górę strony



Co jeszcze warto poczytać na temat tkanin do ubrań sportowych:

Po polsku:

Po angielsku i niemiecku:

Na górę strony



© Tomek "Polimerek" Ganicz
Home | Góry Stołowe | Okolice Łodzi | Galeria obrazków | Ciuchy | O mnie | Linki